Một bước đột phá quan trọng đã được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học Hoàng gia London (Vương quốc Anh), khi họ thử nghiệm mô hình AI "đồng khoa học" tiên tiến nhất của Google trên một vấn đề khoa học hóc búa mà họ đã nghiên cứu suốt nhiều năm.
Khi nhóm nghiên cứu nhập một lời nhắc ngắn về cách một số siêu vi khuẩn có khả năng kháng thuốc kháng sinh, AI không chỉ đưa ra nhiều gợi ý mà còn cung cấp một đáp án trùng khớp với kết luận mà họ đã mất nhiều năm để tìm ra.
.jpg)
Giáo sư José Penadés, thuộc Khoa Bệnh truyền nhiễm tại Đại học Hoàng gia London, bày tỏ sự kinh ngạc trước khả năng của hệ thống AI: "Điều này có nghĩa là thuật toán có thể thu thập và phân tích tất cả các bằng chứng hiện có, đánh giá các khả năng, đặt câu hỏi, thiết kế các thí nghiệm và đề xuất giả thuyết chính xác, điều mà chúng tôi chỉ có thể làm được sau nhiều năm nghiên cứu tỉ mỉ. Và nó làm được tất cả chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn".
Dù nền tảng AI này vẫn đang ở giai đoạn đầu, nhưng theo ông, tiềm năng của nó trong việc thúc đẩy khoa học là vô cùng to lớn.
Tiến sĩ Tiago Dias da Costa, đồng lãnh đạo nghiên cứu, nhấn mạnh rằng AI không chỉ giúp đưa ra giả thuyết mà còn hỗ trợ các nhà khoa học xác định những "ngõ cụt thử nghiệm", những hướng nghiên cứu tốn kém thời gian và nguồn lực nhưng không mang lại kết quả đáng kể.
"Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy AI có thể tổng hợp tất cả các bằng chứng sẵn có và định hướng chúng ta đến những câu hỏi quan trọng nhất cũng như thiết kế thử nghiệm hiệu quả nhất", Tiến sĩ Tiago Dias da Costa cho biết thêm.Ông cũng tin rằng, nếu hệ thống hoạt động đúng như kỳ vọng, nó có thể thay đổi cục diện nghiên cứu khoa học bằng cách giúp loại bỏ những hướng đi không khả thi và thúc đẩy tốc độ khám phá lên một tầm cao mới.
Mặc dù AI không thể thay thế hoàn toàn các thí nghiệm thực tế, nhưng các nhà nghiên cứu tin rằng nó có thể đẩy nhanh quá trình khám phá bằng cách đề xuất những giả thuyết có xác suất đúng cao nhất.
Những ứng dụng ban đầu của công cụ này có thể tập trung vào kháng thuốc kháng sinh (AMR), một trong những thách thức lớn nhất của y học hiện đại do số ca nhiễm trùng và tử vong do siêu vi khuẩn ngày càng gia tăng.
Giáo sư Mary Ryan, cũng từ Đại học Hoàng gia London, nhấn mạnh rằng: "Thế giới đang đối mặt với nhiều vấn đề cấp bách, từ đại dịch đến biến đổi khí hậu, an ninh lương thực và tính bền vững của môi trường. Để giải quyết những thách thức này, chúng ta cần tăng tốc các quy trình nghiên cứu và phát triển (R&D) và AI sẽ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các khám phá khoa học mang tính đột phá".
Bà cũng khẳng định rằng, các nhà khoa học, với trí tò mò và tư duy sáng tạo của mình, có thể khai thác AI để tạo ra những bước tiến mang tính cách mạng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là nghiên cứu y sinh.
