Hơn 10 ngày giành chính quyền về tay nhân dân
Tổng khởi nghĩa toàn quốc diễn ra trong vòng 15 ngày (14 - 28/8/1945). Tại Nghệ An, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền diễn ra và kết thúc trong thời gian hơn 10 ngày.
Ngày 16/8, xã Thanh Thủy, tổng Xuân Liễu (nay là xã Nam Thanh, huyện Nam Đàn) là xã đầu tiên giành được chính quyền về tay nhân dân. Quỳnh Lưu là huyện đầu tiên ở Nghệ An giành chính quyền cấp huyện thắng lợi vào ngày 17/8.
Sau Quỳnh Lưu, nhân dân các phủ, huyện khác lần lượt khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi: Phủ Hưng Nguyên ngày 19/8, phủ Diễn Châu ngày 21/8, huyện Nghĩa Đàn 22/8, phủ Anh Sơn, huyện Nam Đàn, huyện Thanh Chương ngày 23/8, huyện Yên Thành 25/8, huyện Nghi Lộc, phủ Quỳ Châu, phủ Tương Dương… ngày 26/8
Ở Vinh - Bến Thủy, nơi tập trung đầu não bộ máy chính quyền bù nhìn và quân đội Nhật, rạng sáng 21/8/1945, hàng vạn nhân dân với sự hỗ trợ của nông dân Hưng Nguyên, Nghi Lộc đã giương cao cờ đỏ sao vàng, rầm rộ biểu tình, tuần hành thị ủy dọc các đường phố.
Đúng 12 giờ trưa 21/8/1945, Tỉnh trưởng Đặng Văn Hướng nộp ấn tín, tuyên bố đầu hàng cách mạng. Cuộc khởi nghĩa ở Vinh - Bến Thủy kết thúc nhanh gọn, không có đổ máu, đánh dấu mốc quyết định thắng lợi của khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh Nghệ An.
Với tiến trình nông thôn mở đầu (Quỳnh Lưu, Hưng Nguyên); thành thị và nông thôn đồng thời tiến hành (Vinh - Bến Thủy, Diễn Châu) và cuối cùng kết thúc ở nông thôn, miền núi (Quỳ Châu, Tương Dương), cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Nghệ An được tiến hành trong lúc trên địa bàn tỉnh còn có một lực lượng quân đội Nhật đáng kể đang đóng chiếm thì việc tìm ra một phương thức khởi nghĩa thích hợp, tránh đổ máu là thành công rất lớn.
Nông thôn giữ một vị trí quan trọng việc thúc đẩy và hỗ trợ cho thành thị trong thời gian đầu khởi nghĩa. Đến khi khởi nghĩa ở thành thị thắng lợi, đập tan đầu não kẻ thù tại Nghệ An, đã làm cho cán cân lực lượng hoàn toàn nghiêng hẳn về cách mạng, tạo điều kiện cho nông thôn, miền núi giành chính quyền thắng lợi.
Đặc biệt, theo các nhà nghiên cứu, tại các phủ, huyện miền núi của tỉnh đã để lại nét độc đáo so với toàn quốc về phương thức giành chính quyền. Theo đó, Việt Minh Nghệ Tĩnh chủ trương giành chính quyền bằng phương pháp mềm dẻo, linh hoạt, vừa tiến hành thuyết phục các quan lại trong bộ máy chính quyền tay sai, các thổ ty, lang đạo, vừa dùng biện pháp hành chính để buộc chúng trao lại chính quyền cho cách mạng dưới hình thức cải tổ hành chính.
Do ở đây trước ngày diễn ra khởi nghĩa, cơ sở đảng, cơ sở cách mạng cơ bản chưa được hình thành trong khi đó chính quyền cũ đều do các thổ ty, lang đạo cha truyền con nối thống trị nhân dân; ngoài ra còn có khá nhiều đồn lính của Nhật ở Con Cuông, Khe Choang, Khe Kiền, Cửa Rào, Mường Xén.
Vững bước tiến lên
Kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945-19/8/2024) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2024) là đợt sinh hoạt chính trị, xã hội sâu rộng trong toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta nói chung; trong Đảng bộ và quân và dân Nghệ An nói riêng, nhằm ôn lại, khẳng định giá trị trường tồn của nền độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; thể hiện sự tôn kính và lòng biết ơn sâu sắc với Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người đã khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa nay là nước Cộng hòa XHCN Việt Nam.
Đặc biệt, dịp kỷ niệm Cách mạng Tháng Tám là thời điểm tròn 55 năm, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta thực hiện Di chúc của Người; và đối với Đảng bộ, chính quyền, nhân dân Nghệ An cũng là tròn 55 năm chúng ta thực hiện Di chúc thiêng liêng của Người dành cho quê hương trong Thư gửi Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh vào ngày 21/7/1969, chỉ 42 ngày trước khi Bác về với thế giới người hiền.
Trong thời đại Hồ Chí Minh, phát huy truyền thống quê hương, thấm nhuần bài học kinh nghiệm Cách mạng Tháng Tám; những tư tưởng, lời căn dặn vô cùng quý báu và niềm tin tưởng lớn lao, tình cảm sâu đậm, nghĩa tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho quê hương, Nghệ An đã có những đóng góp xứng đáng trong sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc.
Trong sự nghiệp đổi mới của đất nước, được sự cổ vũ, động viên, khích lệ, sự quan tâm giúp đỡ của Trung ương và đồng bào, đồng chí cả nước, Đảng bộ và nhân dân Nghệ An đã nỗ lực vượt khó, phấn đấu vươn lên với quyết tâm cao, khắc phục khó khăn, phát huy các tiềm năng, thế mạnh, huy động nội lực, tranh thủ ngoại lực, tạo thêm nguồn lực mới cho sự phát triển.
Qua 10 năm thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 30/7/2013 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020, tỉnh đã đạt được những kết quả khá toàn diện, nổi bật. Quy mô nền kinh tế hiện đứng thứ 10 cả nước, đóng góp khoảng 12% quy mô kinh tế vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ và 1,85% cả nước.
Kinh tế duy trì tốc độ tăng trưởng khá, năm 2023 đạt 7,14%; 6 tháng đầu năm 2024 đạt 6,76%; thu ngân sách hàng năm đều đạt, vượt kế hoạch. Thu hút đầu tư đạt kết quả tích cực, nhất là FDI hai năm liên tiếp đứng trong tốp 10, riêng năm 2023 đạt hơn 1,6 tỷ USD, đứng thứ 8/63 tỉnh, thành phố cao nhất cả nước.
Thành phố Vinh chuẩn bị được mở rộng địa giới hành chính và không gian đô thị và ngày càng khẳng định rõ vai trò trung tâm vùng Bắc Trung Bộ một số lĩnh vực như: Y tế, giáo dục và đào tạo, tài chính - ngân hàng.
Bộ mặt nông thôn, miền núi có nhiều khởi sắc, toàn tỉnh hiện có 319/411 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 10 đơn vị cấp huyện hoàn thành nhiệm vụ, đạt chuẩn nông thôn mới. Đời sống của nhân dân ở các vùng, miền ngày càng được nâng lên.
Hiện nay, Nghệ An đang hội tụ nhiều yếu tố hết sức thuận lợi để có thể tiến nhanh, đột phá về kinh tế - xã hội.
Xét về định hướng, tầm nhìn, mục tiêu, phương hướng phát triển của tỉnh ta đã được Trung ương, tỉnh vạch rõ tại Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Nghị quyết số 137/2024/QH15 ngày 26/6/2024 của Quốc hội bổ sung thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Nghệ An; Quyết định số 1059/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Vấn đề còn lại là bước đi, cách đi làm sao để có sự đột phá, hiệu quả, nhanh tới đích: “mau trở thành một trong những tỉnh khá nhất ở miền Bắc”.
Thời gian càng lùi xa, sức sống và giá trị Cách mạng Tháng Tám càng tỏa sáng, càng trở nên vĩ đại hơn; những bài học của cuộc cách mạng vẫn vẹn nguyên giá trị thời đại.
Đó là việc vận dụng kết hợp rất thành công và hiệu quả “thời thế, thời cơ, thời gian”; là tinh thần đoàn kết, gắn bó, muôn người như một của toàn dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9, Đảng bộ, quân và dân Nghệ An càng nhận thức sâu sắc hơn giá trị, ý nghĩa to lớn của cuộc cách mạng vĩ đại hồi sinh cả một dân tộc, để tận dụng thời cơ thuận lợi, quyết tâm cao hơn nữa, nỗ lực lớn hơn nữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội gắn liền nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.
.jpg)
Qua đó góp phần cùng cả nước đưa dân tộc Việt Nam vững bước tiến lên vững chắc, thiết lập những dấu mốc phát triển mới, để đến năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, nước ta trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
