Văn phòng Chủ tịch nước, Bộ Công an, TAND tối cao, Bộ Ngoại giao sáng 4/7 đã tổ chức họp báo quốc tế công bố quyết định đặc xá của Chủ tịch nước.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc quyết định đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân dịp Quốc khánh 2/9.
Theo quyết định của Chủ tịch nước, thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 31/8/2022. Các đối tượng đặc xá bao gồm: người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà cho biết, có 15 trường hợp thuộc diện không được đặc xá.
Đó là những người bị kết bị kết án phạt tù về tội phản bội Tổ quốc; tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; tội gián điệp; tội xâm phạm an ninh lãnh thổ; tội bạo loạn; tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân; tội phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thông tin, tài liệu, vật phẩm nhằm chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; tội phá rối an ninh…
Ngoài ra, những người phạm tội giết người có tổ chức, hoặc có tính chất côn đồ hoặc thực hiện tội phạm một cách man rợ, cố ý gây thương tích có tổ chức hoặc có tính chất côn đồ hoặc phạm tội nhiều lần đối với một người hoặc một lần đối với nhiều người hoặc dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm; hiếp dâm có tính chất loạn luân; hiếp dâm trẻ em (theo Bộ luật Hình sự năm 1999) hoặc hiếp dâm người dưới 16 tuổi… cũng thuộc trường hợp không được đặc xá.
Thiếu tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, đặc xá là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước thể hiện tính nhân văn, nhân đạo, khoan hồng; điều kiện đặc xá năm 2022 theo quyết định của Chủ tịch nước cơ bản không có thay đổi lớn so với năm 2021.
Năm 2021, đã đặc xá cho hơn 3.000 phạm nhân, mặc dù trong bối cảnh đại dịch Covid-19 phức tạp nhưng qua theo dõi có 2 trường hợp phạm nhân được đặc xá tái phạm tội, còn lại tất cả phạm nhân khi về nơi cư trú đều hoà nhập tích cực với cộng đồng. Từ thực tiễn này cho thấy, các điều kiện đặc xá như thời gian qua phù hợp với công tác giáo dục phạm nhân.
Tại họp báo, nhiều cơ quan báo chí đặt câu hỏi về số lượng phạm nhân, đối tượng cụ thể được đặc xá trong đó có Phan Sào Nam vừa mới chấp hành lại án phạt tù. Trả lời các câu hỏi, Thiếu tướng Nguyễn Văn Long cho biết, việc đặc xá phải xét theo đúng quy trình nên đến thời điểm này chưa thể biết có bao nhiêu người được đặc xá hay những người đủ điều kiện được đặc xá.
Tất cả các phạm nhân đều được bình đẳng như nhau nếu đủ điều kiện thì được xem xét đặc xá theo quy định, Thứ trưởng Công an cho hay: "Với phạm nhân Phan Sào Nam cũng như các đối tượng khác, nếu đủ điều kiện cũng sẽ xét quy định chung để xem xét trường hợp này".
Trả lời câu hỏi về việc tại sao các trường hợp “án chính trị” lại đưa vào diện không được đặc xá, Thứ trưởng Nguyễn Văn Long cho biết, một trong những điều kiện đặc xá là không được làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, an toàn xã hội, hoạt động bình thường của xã hội.
“Trường hợp nào có đủ điều kiện nhưng có nguy cơ, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự thì không được đặc xá. Các trường hợp được đặc xá phải có sự cải tạo rất tiến bộ theo các quy định trong quyết định của Chủ tịch nước”, Thứ trưởng Long nhấn mạnh.
Trả lời câu hỏi về điều kiện đặc xá đối tượng là cán bộ diện Trung ương quản lý trong các vụ án tham nhũng, kinh tế, ông Long cho biết, một trong những điều kiện bổ sung là phải thực hiện các nghĩa vụ dân sự như trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại…
“Các trường hợp phạm tội tham nhũng, kinh tế, chức vụ khi đã khắc phục (nghĩa vụ dân sự) thì đều bình đẳng như nhau, đều được xét theo quy trình, điều kiện, không phân biệt là phạm tội gì”, ông Long cho hay.
Trước câu hỏi năm 2021 đã tiến hành đặc xá, chỉ sau 1 năm lại tiếp tục có đợt đặc xá, “liệu có phải trại giam tại Việt Nam đã quá tải”, Thứ trưởng Bộ Công an khẳng định, việc đặc xá nhằm thực hiện chính sách khoan hồng của Nhà nước chứ không phải trại giam đông hay quá tải.
Về số phạm nhân nước ngoài, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Hà Kim Ngọc cho biết, hiện các trại giam của Việt Nam đang giam giữ 751 phạm nhân. Sau khi rà soát hồ sơ thì các cơ quan chức năng sẽ công bố số lượng phạm nhân có quốc tịch nước ngoài đủ điều đặc xá trong đợt này.
