(Hoinhabaonghean.vn) - Sau nhiều đợt xả nước để chống hạn hán ở vùng hạ du, nước trong lòng hồ Thủy điện Bản Vẽ ở huyện Tương Dương (Nghệ An) đã xuống mức báo động về mực nước chết.
Nhà máy Thuỷ điện Bản Vẽ là công trình đa mục tiêu, nhiệm vụ chính là cắt giảm lũ vào màu mưa, chống hạn hán mùa khô, và phát điện bảm đảm an ninh năng lượng cho hệ thống điện quốc gia. Tuy nhiên, trong hai tháng qua, trên địa bàn Nghệ An diễn ra nhiều đợt nắng nóng gay gắt, nhiệt độ dao động từ 39 đến 42 độ C , khiến cuộc sống người dân ở nơi đây gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt cũng như sản xuất nông nghiệp.
Đặc biệt đáng chú ý, Trạm quan trắc khí tượng thủy văn ở Tương Dương (Nghệ An) đo được nhiệt độ nóng 44,20C vào ngày 7/5. Số liệu 44,20C là nhiệt độ cao nhất ở Việt Nam cho đến thời điểm hiện nay.
Nắng nóng gay gắt kéo dài khiến mực nước hồ Thủy điện Bản vẽ xuống mức báo động đỏ
Hôm nay (2/6/2023), trao đổi với phóng viên, ông Tạ Hữu Hùng - Giám đốc Công ty Thủy điện Bản Vẽ cho biết, dung tích hồ chứa Thuỷ điện Bản Vẽ hơn 1,8 tỷ m3, trong đó dung tích hữu ích từ cao trình 155m - 200m là 1,3 tỷ m3 nước. Hiện nay mực nước hồ chỉ đang ở mức 159,25m, thấp hơn 19m so với cùng kỳ. Mực nước này chỉ cao hơn 4m so với mực nước chết và dung tích hữu ích còn lại chỉ còn hơn 90 triệu m3” - ông Hùng chia sẻ.Từ đầu năm đến nay, do ảnh hưởng của El Nino, thời tiết nắng nóng, lượng mưa ít, nên lưu lượng nước về hồ chứa Thuỷ điện Bản Vẽ rất thấp, tần suất nước về trên 90% đồng thời nhu cầu cấp nước dưới hạ du cũng rất lớn, vì vậy ngay từ đầu năm, để đảm bảo năng suất cho vụ Đông Xuân, UBND tỉnh Nghệ An đã yêu cầu Thủy điện Bản Vẽ 3 đợt xả nước, đặc biệt, giai đoạn cuối tháng 4, khi hàng nghìn ha lúa vụ Đông Xuân bước vào thời kỳ trổ bông cần sử dụng một lượng nước rất lớn.
Ngày 02/6/2023, UBND tỉnh Nghệ An tiếp tục chỉ đạo để phục vụ cấp nước cho người dân gieo trồng vụ Hè Thu, yêu cầu Thuỷ điện Bản Vẽ cấp nước với lưu lượng 200m3/s vào 8 ngày đầu tháng 6, để tránh lãng phí nước, đề nghị các địa phương vùng hạ du cùng người dân tích cực lấy nước để đảm bảo theo đúng thời vụ.
Hàng năm, Công ty Thủy điện Bản Vẽ đều điều tiết nước chống hạn cho vùng hạ du
“Với tình trạng thời tiết diễn ra cực đoan như hiện tại, hồ thuỷ điện Bản Vẽ tiếp tục xả nước theo chỉ đạo của UBND tỉnh thì sau khoảng 6-8 ngày nữa, hồ thuỷ điện Bản Vẽ sẽ về mực nước chết” – ông Hùng cho biết.
Từ đầu năm 2023 đến nay, Công ty đã 5 lần xả nước chống hạn cho hạ du
Khi hồ chứa về mực nước chết 155m thì nhà máy Thủy điện Bản Vẽ chỉ được phát điện với lưu lượng xả bằng lưu lượng về. Theo quy định, chỉ trường hợp đặc biệt do phải đáp ứng an ninh năng lượng mới tiếp tục khai thác hồ dưới mực nước chết. Vì vậy, trong nửa cuối tháng 6 và hết mùa khô, nếu thời tiết tiếp tục nắng nóng cực đoan thì hạ lưu sông Cả sẽ xảy ra hiện tượng thiếu nước cấp cho hạ du và nguy cơ không đáp ứng đủ điện lên hệ thống.
“Càng về cuối mùa cạn, khi nắng nóng xảy ra trên diện rộng, nhu cầu nước để sản xuất của vùng hạ du tăng cao nên mực nước trong hồ ngày càng xuống thấp. Hiện bây giờ lượng nước đo được đang đổ về hồ trung bình là 35m3/giây, so với thời điểm này của năm 2022 là 105m3/giây. Mùa nắng nóng đầu tháng 6 năm nay, mực nước Thuỷ điện Bản Vẽ xuống thấp nhất kể từ khi vận hành nhà máy” - Giám đốc Tạ Hữu Hùng cho biết.
Phòng vận hành Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ
Những năm trước chỉ cần xả 150m3/giây là các trạm bơm dọc sông Lam đều hoạt động, năm nay các nhánh sông chính của Sông Lam như sông Nậm Mộ, sông Hiếu cũng hạn nặng nên Thuỷ điện Bản Vẽ phải tăng thêm xả 200m3/giây, các trạm bơm mới lấy được nước phục vụ nông nghiệp” - ông Hùng chia sẻ.
Một trong những điều ông Hùng quan tâm nữa là, khi thiếu nước ở thượng nguồn thì nguy cơ nước biển xâm nhập mặn vào sâu trong đất liền sẽ ngày càng cao. Nguy cơ này sẽ diễn ra vào trung tuần cuối tháng 6, nếu thời tiết tiếp tục nắng nóng gay gắt mà không có mưa ở thượng nguồn Sông Cả.
Linh Chi