Trong vụ án "chuyến bay giải cứu", 54 bị cáo bị đưa ra xét xử về các tội Môi giới hối lộ, Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Ở phần tranh luận, đại diện VKS đã nêu quan điểm luận tội đối với từng nhóm tội danh.
Quan điểm luận tội của đại diện VKS đối với nhóm bị cáo phạm tội Nhận hối lộ:
Mục đích và ý nghĩa của các chuyến bay là rất tốt đẹp. Thế nhưng, chủ trương tốt đẹp đã bị một số cán bộ biến chất làm cho hoen ố, mất uy tín với nhân dân và bạn bè quốc tế. Một số bị cáo trong nhóm Nhận hối lộ đã bất chấp tất cả, biến nhu cầu về sự an toàn của người dân thành cơ hội kiếm tiền cho bản thân.
Cụ thể, đã nhũng nhiễu, gây khó khăn, tạo ra cơ chế xin - cho, buộc đại diện các doanh nghiệp phải đưa chi phí bôi trơn, đưa hối lộ để được cấp phép các chuyến bay.
Do đó, cần phải có hình phạt nghiêm khắc, tương xứng với tính chất mức độ hành vi phạm tội đối với các bị cáo Nhận hối lộ.
Tuy nhiên, cũng cần xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt cho các bị cáo bởi: Thời điểm thực hiện các chuyến bay đưa công dân về nước không có quy định rõ ràng về trình tự, thủ tục. Đây cũng là nguyên nhân, sơ hở để các bị cáo phạm tội; một số bị cáo không chủ động yêu cầu đưa tiền, nhưng do không tránh được cám dỗ nên đã phạm tội.
Quan điểm luận tội của đại diện VKS đối với nhóm bị cáo lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ:
Thời điểm năm 2020, 2021, diễn biến tình hình dịch bệnh Covid-19 ở Malaysia và trên toàn thế giới hết sức phức tạp. Tháng 3/2020, Chính phủ Malaysia công bố đóng cửa biên giới, dẫn đến tình trạng nhiều du học sinh, công dân Việt Nam, người lao động bị mắc kẹt.
Hơn 2.000 người mãn hạn tù là công dân Việt Nam đang ở các trại chờ gây nên áp lực rất lớn đối với chính quyền Malaysia. Chính quyền Malaysia gửi nhiều văn bản đề nghị Chính phủ Việt Nam đưa người mãn hạn tù về nước bằng bất cứ hình thức nào.
Trước tình hình đó, mặc dù không có kinh phí, Đại sứ quán đã chủ động báo cáo Bộ Ngoại giao xin phép Chính phủ cho Đại sứ quán tổ chức bảo hộ công dân đưa người mãn hạn tù từ nhiều nơi trên khắp đất nước Malaysia về nước trên các chuyến bay giải cứu bằng kinh phí tự nguyện của những người này.
Dù hành vi của các bị cáo Trần Việt Thái (cựu Đại sứ Việt Nam tại Malaysia), Nguyễn Lê Ngọc Anh (cựu cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia), Nguyễn Hoàng Linh (cựu cán bộ Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia), Đặng Minh Phương (cựu kế toán Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia) đã bị truy tố, xét xử về tội Lợi dụng chức vụ chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, nhưng cũng cần đánh giá, xem xét một phần nguyên nhân, hoàn cảnh phạm tội của các bị cáo để giảm nhẹ một phần hình phạt.
Mặt khác, trong vụ án đồng phạm này, bị cáo Trần Việt Thái, Nguyễn Lê Ngọc Anh, Nguyễn Hoàng Linh thực hiện hành vi phạm tội với vai trò đồng phạm.
Trong đó, bị cáo Trần Việt Thái là người đứng đầu, có toàn quyền quyết định nên phải chịu trách nhiệm chính đối với hậu quả xảy ra. Bị cáo Ngọc Anh, Hoàng Linh, Minh Phương là cấp dưới, là người thực hành tích cực thực hiện hành vi phạm tội.
Do đó, cần có sự phân hóa cụ thể khi quyết định hình phạt đối với từng bị cáo.
Quan điểm luận tội của đại diện VKS đối với nhóm bị cáo đưa hối lộ, môi giới hối lộ:
Đại diện VKS ghi nhận, với các nhóm tội trên, một phần từ mục đích tìm kiếm lợi nhuận và tạo công ăn, việc làm cho người lao động trong hoàn cảnh khó khăn dịch bệnh; ý thức của các doanh nghiệp trong việc đồng hành với Nhà nước thực hiện các chuyến bay đưa càng nhiều công dân về nước càng tốt.
Tuy nhiên, trước sự gây khó khăn, đòi hỏi, yêu sách, nhũng nhiễu, tạo ra cơ chế xin - cho của một số đối tượng trong các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền nên họ đã phải đưa tiền để được duyệt cấp phép các chuyến bay.
Do đó, đề nghị HĐXX cần cần nhắc, đánh giá đúng nguyên nhân, điều kiện, hoàn cảnh để có hình phạt phù hợp đối với người đưa hối lộ.
Quan điểm luận tội của đại diện VKS đối với nhóm bị cáo lừa đảo chiếm đoạt tài sản:
Bằng thủ đoạn gian dối, các bị cáo Trần Minh Tuấn (Giám đốc Công ty cổ phần Xây dựng Thái Hòa), Hoàng Văn Hưng (cựu điều tra viên) đã đưa ra các thông tin giả tạo, không đúng sự thật, làm cho bị hại tin tưởng giao tiền cho các bị cáo.
Hành vi phạm tội của các bị cáo xảy ra trong thời điểm dịch bệnh, do đó, cần phải có bản án nghiêm khắc để mang tính răn đe, phòng ngừa giáo dục chung.
Trước đó, được quyền nói lời sau cùng, các bị cáo đều bày tỏ sự ân hận, đau đớn, xót xa, đều xin HĐXX cho mình và các bị cáo khác được hưởng mức án khoan hồng, để có cơ hội làm lại cuộc đời.
Riêng bị cáo Hoàng Văn Hưng vẫn khẳng định mình bị oan, sẵn sàng đánh đổi cả tính mạng để tìm lại sự trong sạch của bản thân.
