Mỗi tòa soạn sẽ tìm kiếm, lựa chọn chủ đề, nội dung, hình ảnh đặc sắc, mang đậm không khí ngày Tết cho ấn phẩm xuân dành tặng độc giả.
Chuyến tác nghiệp đặc biệt cuối năm
Số báo Tết thường được coi là ấn phẩm được đầu tư công phu nhất trong năm, nhiều tòa soạn bắt đầu khởi động công việc làm báo Tết ngay từ tháng 9, tháng 10. Tuy nhiên dù xây dựng kế hoạch, phân công công việc sớm nhưng làm báo Tết năm nào cũng tất bật, vừa áp lực về thời gian vừa phải đảm bảo về chất lượng.
Mỗi nhà báo phóng viên, biên tập viên của các tòa soạn ai nấy đều bắt tay vào làm, thường xuyên trao đổi với nhau về những khó khăn nảy sinh cũng như tiến độ công việc. Luôn cố gắng tìm kiếm lựa chọn tác phẩm độc lạ, tạo được sự khác biệt về chủ đề, mang sắc màu của ngày Tết, điều này cũng đòi hỏi người phóng viên phải luôn nâng lên đặt xuống để có đề tài tâm đắc.
Mặc dù khá bận rộn với công việc cuối năm, song anh Bùi Đức Anh - phóng viên báo Nhân dân thường trú tại Lạng Sơn vẫn vui vẻ dành ít phút chia sẻ về công việc làm báo Tết. Anh Bùi Đức Anh cho biết, trong những ngày này anh đang rất tất bật với việc xây dựng kịch bản, liên hệ cơ sở, nhân vật để thực hiện phóng sự về văn hóa, phong tục truyền thống chuẩn bị đón Tết của một số đồng bào dân tộc vùng cao tại Lạng Sơn.
Nhớ về những chuyến tác nghiệp giáp tết đáng nhớ, nhà báo Đức Anh chia sẻ về những ngày cuối năm 2021, khi chỉ còn mấy ngày nữa là tới Tết Nguyên đán, được sự phân công của đơn vị, anh có chuyến tác nghiệp với các chiến sỹ ở một số đồn biên phòng khu vực biên giới. Được nghe các chiến sỹ tâm sự về việc trực chiến để không xảy ra tình trạng vượt biên trái phép trong mùa dịch, thời điểm này nhiệt độ xuống thấp, tuy nhiên các chiến sỹ vẫn duy trì việc tuần tra.
Phóng viên Bùi Đức Anh chia sẻ: “Nghe các anh tâm sự về việc nhiều tháng nay chưa về nhà, Tết đến ở lại thay phiên nhau trực, tôi đã phỏng vấn ghi nhận cuộc sống sinh hoạt, cảm xúc của các anh khi đón Tết xa nhà. Tôi thấy rằng quãng thời gian tôi làm báo Tết tuy vất vả, tác nghiệp xa nhà nhưng bù lại tôi được trải nghiệm thực tế ở những địa bàn mới, những con người mới, được hòa chung cảm xúc đặc biệt của nhân vật trong những ngày cuối năm, tất cả tạo nên điều gì đó hết sức đặc biệt”.
Tìm kiếm đề tài độc lạ trong cả năm để đăng cuối năm
Tại báo Quảng Nam, từ cuối 9 đầu tháng 10, phóng viên của báo đã được Ban biên tập họp triển khai lựa chọn chủ đề, phóng viên sẽ đăng ký đề tài theo chủ đề mà Ban biên tập gợi ý. Làm báo Tết vào các dịp cuối năm, đội ngũ phóng viên sẽ bận vì vừa làm báo Tết vừa làm thời sự, điều này đòi hỏi mỗi phóng viên phải làm việc nhiều hơn, nhưng cũng nhờ chuẩn bị sớm, có sự chủ động sớm nên mọi phóng viên cũng vượt qua tất cả để thực hiện.
Nhà báo Alăng Ngước - báo Quảng Nam chia sẻ: “Tôi luôn có sự chuẩn bị từ sớm, nhiều đề tài Tết không phải cuối năm tôi mới đăng ký mà chủ động tìm kiếm trong quá trình đi tác nghiệp ở cơ sở. Tôi thấy đề tài nào đó xứng đáng để chờ đến báo Tết thì sẽ để lại đăng ký. Cũng nhờ việc tìm kiếm, chọn lọc trong quá trình đi thực tế như vậy nên Ban biên tập đồng ý để thực hiện. Không thể để cuối năm mới thực hiện, như vậy sẽ muộn mất”.
Được biết, trong nhiều năm qua Báo Quảng Nam luôn chú trọng nâng cao chất lượng báo Tết, chú ý khâu ảnh, rút ngắn lượng bài viết, bỏ bớt số lượng chữ trong bài, tránh tình trạng chữ nhiều lê thê. Mỗi phóng viên đều phải chụp ảnh tốt, ảnh đăng báo Tết phải là những tác phẩm ảnh có chất lượng cao. Để mỗi trang báo Tết, ngoài nội dung hấp dẫn thì phải ấn tượng, tránh sự nhàm chán cho người xem.
Thực tế cho thấy, trong xu hướng công nghệ truyền thông phát triển, mạng xã hội phát triển bạn đọc sẽ có ít thời gian đọc báo giấy hơn. Họ tìm đến báo Tết ngày xuân thường muốn tìm kiếm thông tin mang tính giải trí, vì thế bài viết có nội dung và hình ảnh ấn tượng mới thu hút được bạn đọc. Thông thường người xem sẽ lướt qua các trang báo, xem ảnh, xem hình thức trình bày, bố cục… nắm được xu hướng này báo Tết mới thật sự để lại ấn tượng sâu đậm với độc giả.
Không khí Tết thể hiện qua từng trang báo
Tương tự tại báo Vĩnh Long để hạn chế vấn đề đổ bài, thiếu bài dịp Tết, Ban biên tập báo đã xây dựng kế hoạch từ sớm. Thư ký toà soạn ngồi với từng bộ phận, từng phóng viên để chia sẻ, trao đổi, nghe phóng viên đề xuất các ý tưởng. Từ đó Ban biên tập thống nhất định hướng cho phóng viên, đưa ra những tình huống có thể đổ bài hoặc cách xoay chuyển khi triển khai đề tài.
Nhà báo Hoàng Minh - Báo Vĩnh Long chia sẻ: Năm nay chúng tôi đã chủ động hơn so với mọi năm, từ giữa tháng 10 chúng tôi đã triển khai. Từ chỉ đạo của ban biên tập, chúng tôi đã kêu gọi cộng tác viên ruột viết bài, mời bạn đọc sáng tác. Anh em trong cơ quan cũng đã chủ động xây dựng kế hoạch cho mình.
Ban biên tập báo sẽ thống nhất và đưa ra một chủ đề trước, mỗi năm sẽ hướng về một chủ đề, thường sẽ lựa chọn năm đó có vấn đề gì lớn mà công chúng quan tâm, cơ quan quản lý nhà nước tập trung triển khai. Từ đó phóng viên theo dõi mảng lĩnh vực của mình có thể dựa vào đó triển khai. Thông thường chủ đề đó sẽ có sức ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống, những thành tựu, đưa ra những định hướng phát triển.
“Tuy nhiên, nếu số báo Tết chỉ tập trung tuyên truyền các nhiệm vụ về chính trị sẽ rất nặng nề, vì thế chúng tôi cũng cân đối để nội dung báo Tết không bị nhàm chán, khô cứng… vì thực tế nhiệm vụ tuyên truyền về chính trị hàng ngày chúng tôi đã thực hiện. Số Tết chúng tôi chủ trương là viết những gì nhẹ nhàng, vui vẻ, đặc biệt là sử dụng nhiều ảnh, ít chữ hơn”, nhà báo Hoàng Minh chia sẻ.
Có thể nói, nghỉ Tết không có nghĩa là dừng lại, đội ngũ người làm báo vẫn duy trì làm việc cập nhật tin tức. Với tinh thần vui chơi không quên nhiệm vụ, họ tiếp tục tìm kiếm những câu chuyện đón Tết, phong tục, tập quán đón Tết và những nét văn hóa các vùng miền, những nét đẹp về thuần phong, mỹ tục, tín ngưỡng, trò chơi dân gian… Tất cả tạo nên không khí lạc quan, đoàn kết của dân tộc và mang đến cho công chúng của mình những ấn phẩm đặc sắc nhất có thể.
Lê Tâm/ Nhà báo & Công luận